MỘT SỐ CÁCH PHÁT HIỆN TRẺ BỊ TỰ KỶ

Trẻ mắc bệnh thường không chú tâm vào việc gì, không quay lại khi được gọi tên hoặc không làm theo chỉ dẫn. Các cháu thường không chơi với bạn bè, ghét đồ chơi và chỉ ngồi một mình trong góc nhà. Điều này dẽ khiến bố mẹ nhâm tưởng con mình bướng bỉnh, có cá tính, hay hiền lành và nhút nhát.

Cứ 10.000 trẻ thì có 1-5 trẻ mắc bệnh tự kỷ. Tỷ lệ trẻ trai mắc bệnh cao gấp 3-4 lần trẻ gái. Bố mẹ thường khó phát hiện sự bất thường của con mình vì cho đến trước 2 tuổi, sự phát triển của trẻ dường như diễn ra bình thường. Các cháu vẫn có vẻ ngoài dẽ thương hiền lành, thậm chí là quá hiền, ăn uống và ngủ tốt, phát triển vận động tốt.

Chỉ đến khi đã hơn 2 tuổi mà không chịu nói gì hoặc không nói nữa (nếu trước đó đã bập bẹ vài từ) và có và ứng xử khác thường so với trẻ cùng tuổi, cha mẹ mới nghi ngờ về sự phát triển của con mình. Tuy nhiên, cũng có nhiều người chỉ cho đó là biểu hiện của cá tính như đã kể trên. Việc phát hiện muộn bệnh tự kỷ sẽ hạn chế rất nhiều kết quả trị liệu, ảnh hưởng đến tiến trình phát triển ngôn ngữ và khả năng xã hội của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý quan sát các biểu hiện của trẻ để phát hiện sớm căn bệnh này.

Các dấu hiệu của bệnh tự kỷ:

- Trẻ đã 1 tuổi mà không có động tác chỉ trỏ gây sự chú ý của người khác.

- Trẻ 1 tuổi mà không có tiếng bập bẹ.

- Không nói được từ nào khi 16 tháng tuổi, không nói được câu nào gồm 2 từ khi 24 tháng tuổi.

- Trẻ đã có một số kỷ năng ngôn ngữ vào độ tuổi nào đó (14-16 tháng) nhưng sau đó tự nhiên mất hẳn, thường là sau khi trải qua một sự kiện như ngã ở nhà trẻ, lên sởi, nằm viện,...

- Không bị lôi cuốn vào các đồ chơi, trò chơi.

- Rất ít hứng thú kết bạn.

- Không nhìn ai hay chú ý vào ai, thường chỉ nhìn lâu vào các vật có các động tác đơn điệu, chẳng hạn chiếc quạt đang quay.

- Không trả lời, không ngoảnh lại khi nghe gọi tên.

- Rất ít hoặc không có tiếp xúc mắt.

- Không có động tác giơ tay ra đòi bé ẵm.

- Có các động tác cơ thể lặp đi lặp lại, chẳng hạn như đập đập tay, lắc lư thân thể.

- Khi giận dữ hoặc không đồng ý điều gì thì hét lên (tiếng kêu chói tai). Bức tóc, đập chân tay xuống sàn nhà, đập đầu vào tường.

- Không thích người khác động chạm vào người.

- Ưa thích sự ổn định trật tự, thường chống đối rất mạnh mẽ việc thay đổi những gì đã quen thuộc.

- Cực kỳ nhạy cảm đối với một số âm thanh và mùi vị.

- Một số dấu hiệu trên cũng có thể xuất hiện ở trẻ em bình thường, nhưng chỉ tồn tại đơn lẻ, Nếu thấy một số dấu hiệu xuất hiện đồng thời và dai dẳng, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra hoạt động thần kinh, não và gặp các nhà chuyên môn về tâm lý để sớm được chữa trị.

TS Văn Thị Kim Cúc, Khoa học & Đời sống

P/S: Trường chuyên biệt khai trí